Toerist in eigen stad
Hoe krijg je Zoetermeerders enthousiast voor de architectuur in eigen stad? ‘Door een busexcursie te houden langs bijzondere architectuur in de verschillende wijken’, dacht architect Albert van Eerden. Als lid van de programmaraad ArchitectuurPunt bedenkt Van Eerden o.a. activiteiten om mensen te enthousiasmeren voor de verschillende stijlen in architectuur die Zoetermeer rijk is. En dat enthousiasme was er! Dat bleek al aan het aantal inschrijvingen, want er ontstond al snel een wachtlijst.
Vandaag, zaterdag 3 november was het zover. De deelnemers aan de excursie kregen verhalen en uitleg van Van Eerden en van oud-stedenbouwkundige en landschapsarchitect Ad den Ham. En zo was ik vandaag toerist in eigen stad!
De bus reed via Palenstein naar de tempel van de mormonen aan de Osylaan. Daar kregen we uitleg van Van Eerden, die het ontwerp heeft gemaakt voor de tempel. Daarna slingerde de bus, ogenschijnlijk lukraak, door Zoetermeer. Soms stapten we uit, zoals bij de tempel, soms reden we alleen maar langs een bijzonder pand. Er werd wat verteld over de weteringen, de kosten voor de aanleg van het Wilhelminapark in de jaren ‘50 (440 gulden). We werden gewezen op het Rietveldhuis (ontworpen door de-zoon-van) en daarna reden we naar 2-Be-home, dat oorspronkelijk werd gebouwd om er te bridgen (het heette dan ook eerst Bridgehome).
Er werd ook even aangestipt wat een overeenkomst en wat een verschil is tussen de wijken Palenstein en Dorp, die niet lang na elkaar gebouwd zijn. De bus reed via Dorp (Boerhavelaan) langs het station naar Meerzicht (Bredewater).
Langs De Hulk (voormalig gebouw van Abva/Kabo én tevens oud-partijkantoor van PvdA Zoetermeer) en toen kregen we te horen over de boomstructuur van de wijk Meerzicht, die steeds in kleinere en kleinere straten vertakt, tot je op je oprit staat. We stapten uit om de pleintjes en speelveldjes van Meerzicht te bekijken. De voordeuren liggen allemaal aan een pleintje. Dat bevordert de sociale cohesie. Het nadeel is dat je vanaf de doorgaande wegen tegen achtertuinen en schuttingen aankijkt. Dat is rommelig. Vervolgens liepen we naar de koepeltjeswoningen, die iedereen in Zoetermeer wel kent.
Daarna reed de bus ons langs de dekwoningen en de ‘gestapelde laagbouw’ in Buytenwegh en werd er wat uitgelegd over de antroposofische woningbouw van de Hovenbuurt. We reden langs het Binnenpark, dat helaas niet verbonden is met enig ander deel van Zoetermeer, volgens Den Ham. Snel werd het voormalig pand van het Ministerie van Onderwijs, waar de AIVD zit, genoemd en Van Eerden vertelde vervolgens over de transformaties van kantoorpanden in het Stadshart tot jongerenwoningen, zoals nu in Il Classico aan de Europaweg.
Daarna reden we via de Aziëweg richting de Noord AA naar Noordhove, waar we werden gewezen op de lange lijnen met om de 300 meter kleine buurtparken. Seghwaert heeft dezelfde groennormen als Noordhove, maar daar is het groen veel meer versnipperd t.o.v. Noordhove. De opzet van Seghwaert is ouder en men heeft daarvan geleerd. En zo is Noordhove weer een leerproces geweest voor de opzet van Rokkeveen.
In Seghwaert is veel vermenging van goedkope en dure woningen. Dat was in die tijd in. Alle huisdeuren staan aan de weg: strak langs de weg, zonder voortuin, zonder groen. Het doet claustrofobisch aan in sommige straten. Langs diverse kleinere (versnipperde) waterpartijen liepen via de houtskeletbouw en de ‘strakke lijnen van Carel Weeber’ (bekend van de Peperklip in Rotterdam en de Zwarte Madonna in Den Haag) naar het idyllische Seghwaertpark met daarin een ‘pluviometer’ (een stroompje water door het park).
Ik heb genoten van en geleerd over de bijzondere architectuur van Zoetermeer. De deelnemers in de bus hebben al gevraagd om een deel 2: langs de Dorpsstraat, de Mandelabrug en de wijken Rokkeveen en Oosterheem. Hopelijk pakt het ArchitectuurPunt dit op. Ik kijk er in ieder geval naar uit en ik ga zeker mee als die tour georganiseerd wordt.
En voor wie het gemist heeft: houd de weekbladen of de website van de gemeente in de gaten, want de tour gaat nog een paar keer georganiseerd worden.
